Luc Panhuysen: Oranje tegen de Zonnekoning. De strijd tussen Willem III en Lodewijk XIV om Europa. Atlas Contact, 592 blz
Zeer genoten van dit boek. Een echte aanrader die vlot leest als een roman.
In het kort: opkomst van Lodewijk de XIV , die de strijd in zijn voordeel beslecht tegen de adel en het protestantisme in Frankrijk met kleine stapjes uitroeit. (steeds meer opleggen van verboden). steeds meer macht centraliseert in zijn persoon en dank zij zijn 2 belangrijkste ministers: Colbert als ministers van financiën, die de staatsinkomsten sterk laat toenemen, en de Markies de Louvois, de minister van oorlog die het leger moderniseert , vooral de logistiek, waarbij het Frans leger het grootste leger van West-Europa wordt.
Lodewijk zoekt glorie op het slagveld: Kiest daarvoor de Nederlanden, omdat hij deze als zijn voornaamste vijand ziet na een nadelige vrede van Aken afgedwongen door de Triple Alliantie tussen de Verenigde Provinciën, Engeland en Zweden.
De Nederlanders moeten weer de dijken doorsteken om de Fransen te stoppen. Willem III wordt Stadhouder. In ziet zijn grote doel de expansieve drang van Frankrijk tegen te houden en tracht jaren aan een stuk , met wisselend succes allianties te vormen tegen Lodewijk.
Lodewijk gaat uit van defensieve intenties om een buffer rond Frankrijk aan te leggen, en daarom gebieden in te lijven. De meeste gevechten zijn belegeringen, waarbij de Fransen beroep kunnen doen op de beroemde ingenieur Vauban.
De Engelse koningen : in eerste in Karel II (Charles) daarna zijn broer Jacob II (James) sluiten geheime akkoorden met Frankrijk. Jacob is Katholiek en probeert ZIjn koninkrijken terug Katholiek te maken. Willem III is zijn schoonzoon Willem's vrouw Mary is nog steeds Anglicaans en Willem die een complot vreest besluit om het protestantisme in het verenigd koninkrijk te redden en gaat in de aanval. Een Nederlandse invasie : De protestanten lopen naar hem over en Jacob wordt afgezet (The Glorious Revolution) . Er zijn geen grote veldslagen , uitgezonderd in Ierland, the battle of the Boyne 1 juli 1690 , waar het leger van Oranje een verpletterende zege boekt.
Lodewijk steunt de Turken bij hun strijd tegen het Oostenrijkse keizerrijk, maar ziet zijn rol "als kampioen de katholieken" door het falen van de Turken bij het beleg van Wenen overgaan naar zijn de keizer.
De oorlog laait ook weer op door de Spaanse troonopvolgingsoorlog.
Het boek geeft ook een goed beeld van de tegenstelling tussen de absolute vorst Lodewijk en Willem die het parlement de macht geeft. Het contrast van het hofleven kan niet groter zijn.
Het zuiver militaire komt minder aan bod, des te meer krijg je een goed beeld van de diplomatieke intriges en het leger als pion daarin.
Ook is helaas duidelijk dat de Spaanse Nederlanden ook hier weer het favoriete "speelterrein" was voor het uitvechten van oorlogen. Met als triest "hoogtepunt" het in puin schieten van Brussel in 1695, getuige van de brutale terreur die de Fransen in deze periode gebruikten.
Voor wargamers zijn er in deze periode uiteraard een groot aantal veldslagen, en beroemde generaals uit deze periode zijn Marlborough en Prince Eugen.
In 54mm bestaan er helaas geen figuren uit deze periode. Hopelijk ooit eens.
